
Odkryto kolejne kawałki Psałterza N. Mógł należeć do siostry ostatniego anglosaskiego króla Anglii
12 stycznia 2024, 12:25W Archiwum Regionalnym w Alkmaar w Holandii odkryto 21 fragmentów XI-wiecznego psałterza, który został pocięty i użyty około XVII wieku do usztywnienia opraw książek. To już kolejne kawałki tak zwanego Psałterza N, którego fragmenty znajdowane są od lat 60. XX wieku. Odkryto je między innymi w Elblągu. Niezwykłe dzieło, spisane po łacinie ze staroangielskimi glosami, mogło należeć do anglosaskiej księżniczki, która uciekła z Anglii po normandzkim podboju.

Gigant z Cerne Abbas to Herkules i wyznaczał miejsce zbiórki armii na bitwy z wikingami
3 stycznia 2024, 11:04Słynny Gigant z Cerne Abbas powstał w okresie anglosaskim, przedstawia Herkulesa i wyznaczał miejsce zbiórki armii Wesseksu. To wnioski płynące z ostatnich badań przeprowadzonych przez naukowców z Uniwersytetu Oxfordzkiego. O tym, że nie mamy do czynienia – jak niektórzy wciąż uważają – z prehistoryczną figurą, wiadomo od niedawna. Zagadką pozostawało, kogo przedstawia geoglif i dlaczego powstał.

Mały Obłok Magellana to dwie galaktyki? Magellan może zostać wymazany z mapy nieba
2 stycznia 2024, 11:56Mały Obłok Magellana to niewielka galaktyka satelitarna Drogi Mlecznej położona od nas w odległości około 200 000 lat świetlnych. To jeden z najbliższych satelitów naszej galaktyki i jeden z najodleglejszych obiektów widocznych gołym okiem. Dobrze widoczna z Półkuli Południowej znana jest ludziom od czasów prehistorycznych. W średniowieczu była po raz pierwszy obserwowana przez europejskich marynarzy. Mały Obłok Magellana od dawna uznawany jest za niewielką galaktykę. Jednak autorzy najnowszych badań twierdzą, że to, co ludzkość obserwuje od tysiącleci to dwie galaktyki.

Paliwo lotnicze z ludzkich odchodów równie dobre jak paliwo tradycyjne
28 grudnia 2023, 11:32Firma Firefly Green Fuels stworzyła paliwo lotnicze z... ludzkich odchodów. Ścieki zostały zamienione w naftę. Niezależne badania wykazały, że uzyskane paliwo jest niemal identyczne ze standardowym paliwem produkowanym z kopalin. Firma we współpracy ze specjalistami z Cranfield University prześledziła cały cykl życia nowego paliwa i stwierdziła, że ma ono o 90 procent niższy ślad węglowy niż standardowe paliwo

Australijski komar czerpie krew z... nozdrzy żab
18 grudnia 2023, 09:46Pewien gatunek komara z Australii ma niezwykłą strategię zdobywania pożywienia. Dwóch biologów ze zdumieniem zauważyło, że Mimomyia elegans pożywia się w nozdrzach niektórych gatunków płazów bezogonowych. Byli tak zaskoczeni odkryciem, że przez trzy lata prowadzili obserwacje i odkryli, że komar najpierw ląduje na grzbiecie żaby, następnie wędruje na jej głowę, staje między oczami, wkłuwa się do środka nozdrza i stamtąd czerpie krew.

Pół samiec, pół samica. Niezwykły seledynek z Kolumbii
13 grudnia 2023, 12:15Profesor zoologii Hamish Spencer z University of Otago był na wakacjach w Kolumbii, gdy ornitolog-amator John Murillo pokazał mu zdjęcia niezwykle ubarwionego ptaka. Seledynek (Chlorophanes spiza) miał zielone pióra na jednej połowie ciała, a niebieskie na drugiej. Rzecz w tym, że u seledynków kolor niebieski mają samce, a zielony – samice. Wielu miłośników ptaków nigdy nie zobaczy dwustronnie gynandromorficznego osobnika. To niezwykle rzadki przypadek u ptaków. Ja sam nie znam żadnego podobnego przykładu z Nowej Zelandii, mówi uczony.

W pobliżu słynnego Sutton Hoo znaleziono pogańską świątynię królów Anglii Wschodniej
1 grudnia 2023, 18:13W Rendlesham w Suffolk, w pobliżu słynnego Sutton Hoo, gdzie w ubiegłym wieku znaleziono nietknięty królewski pochówek na łodzi, odkryto ślady przedchrześcijańskiej świątyni sprzed 1400 lat. Wcześniej informowaliśmy o znalezieniu w tym miejscu wielkiej sali używanej przez pierwszych królów Anglii Wschodniej oraz warsztatów, w których mogły powstać przedmioty znalezione w Sutton Hoo. Wykopaliska prowadzone są w ramach projektu Rendlesham Revealed, w którym czynny udział biorą mieszkańcy Suffolk.

W Europie Środkowej odkryto rozległą sieć struktur epoki brązu
27 listopada 2023, 12:15W Europie Środkowej, na południu Kotliny Panońskiej, odkryto sieć struktur z epoki brązu. Jej istnienie może pomóc w opisaniu, w jaki sposób pojawiły się wielkie forty epoki brązu, które przed epoką żelaza były największymi konstrukcjami w Europie. Odkrycie, autorstwa naukowców z University College Dublin oraz ich kolegów z Serbii i Słowenii, było możliwe dzięki połączeniu danych z fotografii satelitarnych i lotniczych.

Po 28 latach zakończyli czytanie i analizę dzieła Joyce'a. A to dopiero początek...
24 listopada 2023, 16:50Kalifornijski eksperymentalny twórca filmowy Gerry Fialka przez 28 lat prowadził klub dyskusyjny, który zajmował się tylko jedną książką - „Finneganów trenem” Jamesa Joyce'a. Wspólne analizowanie ostatniego dzieła irlandzkiego pisarza rozpoczęło się w 1995 r., a zakończyło w październiku 2023 r. Kiedyś spotkania odbywały się w miejscowej bibliotece, później bibliofile zaczęli korzystać z Zooma. Choć liczebność grupy zmieniała się na przestrzeni lat, jej skład osobowy udało się częściowo zachować. Początkowo co miesiąc czytano 2 strony, później ograniczono się do jednej. W takim tempie analiza dzieła zajęła ponad ćwierć wieku.

Od ponad 1000 lat Północny Atlantyk łagodzi zmiany klimatu
22 listopada 2023, 10:37Transport ciepła z powierzchni w głąb oceanu, jaki odbywał się na północnym Atlantyku, łagodził zmiany klimatu w ciągu ostatniego 1000 lat, informują badacze z Woods Hole Oceanographic Institution (WHOI) oraz University College London (UCL). Na podstawie badań osadów dennych naukowcy byli w stanie odtworzyć zmiany temperatury na powierzchni i w głębi oceanu na przestrzeni ostatnich 1200 lat. Na tej podstawie ocenili, na ile przekazywanie ciepła z powierzchni w głąb Atlantyku łagodził zmiany klimatyczne z przeszłości.